Badania krwi przed wyjazdem w góry? Dlaczego warto je wykonać? Zanim pojedziesz zdobywać swoje wymarzone szczyty warto wybrać się na tzw. „przegląd techniczny”. Podczas działalności w górach Twój organizm będzie narażony na duże obciążenie związane nie tylko z wysiłkiem fizycznym, ale z intensywnymi procesami aklimatyzacyjnymi. Dodatkowo każda nieprawidłowość w funkcjonowaniu poszczególnych narządów czy układów może być spotęgowana podczas pobytu na wysokości.
Wyniki badań będą świetnym narzędziem do oceny Twojego dotychczasowego żywienia i nakierowania jak należy o nie zadbać, aby wspomóc funkcjonowanie Twojego organizmu – na co dzień, jak i w tych najtrudniejszych warunkach. Jeśli zastanawiasz się nad jakąkolwiek suplementacją czy zmianą odżywiania – najpierw zacznij od poznania swoich potrzeb.
Jakie badania warto wykonać?
Poniżej przykładowa lista badań, które polecamy wykonać profilaktycznie raz w roku oraz które są niezbędne, aby skorzystać z konsultacji zarówno z naszym lekarzem, jak i dietetykiem. Bez tego żadna konsultacja czy porada nie będzie kompletna.
Badanie krwi:
- ogólna morfologia + OB
- retykulocyty
- profil lipidowy (cholesterol całkowity, LDL, HDL, tri glicerydy)
- glukoza na czczo
- żelazo
- ferrytyna
- enzymy wątrobowe (np. AST, ALT)
- kwas moczowy
- kreatynina
- bilirubina
- witamina D – stężenie 25(OH)D
- TSH
Badanie moczu:
- badanie ogólne moczu
Przykładowo:
Gospodarka żelazem – dopływ tlenu do pracujących mięśni jest ściśle powiązany z poziomem żelaza i jego zapasów we krwi. Z uwagi na procesy aklimatyzacyjne związane z większą produkcją krwinek czerwonych i hemoglobiny – usprawnienie upośledzonego transportu tlenu w organizmie – zapotrzebowanie na żelazo rośnie, a jego zapasy maleją. Już kilka miesięcy przed wyprawą sprawdzamy poziom wyjściowy. Często trzeba znaleźć najpierw przyczynę, zanim zaczniemy uzupełniać niedobory na własną rękę. Niski poziom ferrytyny i żelaza wiąże się z obniżoną koncentracją hemoglobiny, a co za tym idzie z zakłóceniami erytropoezy (powstawanie krwinek czerwonych) w warunkach niedotlenienia. Badania potwierdzają korelację pomiędzy prawidłowym stężeniem ferrytyny, białka magazynującego żelazo, a zmniejszeniem ryzyka występowania choroby wysokościowej.
Witamina D – ma wpływ na wydajność tlenową mięśni i układ krążenia. Po powrocie z wypraw wysokogórskich zaobserwowano u alpinistów znaczące spadki poziomu witaminy D we krwi. Badania z ostatnich lat nasuwają pytania czy suplementacja witaminą D może ochronić mięśnie przed ich zanikiem na skutek działania hipoksji. Pomimo silnej ekspozycji na promieniowanie UV w górach, synteza skórna jest utrudniona z uwagi na okrycie wierzchnie i niskie temperatury. Warto zadbać o wyjściowy poziom witaminy D przed wyprawą i odpowiednio zaplanować suplementację.
Kiedy najlepiej wybrać się na badania?
Profilaktycznie polecamy wykonywanie badań krwi przynajmniej raz w roku. U osób regularnie trenujących bądź częściej wyjeżdżających w góry niektóre z badań warto powtórzyć częściej.
Kolejne kontrolne badania przed konkretnym wyjazdem wykonujemy minimum 1,5 miesiąca wcześniej. Niektóre niedobory czy zaburzenia potrzebują czasu, aby zostać wyrównane. Nie zostawiaj badań na ostatnią chwilę. Wyrównanie niedoborów żelaza może trwać nawet kilka miesięcy!
Badania wykonujemy rano, na czczo (10-12 godzin bez posiłku). Nigdy bezpośrednio po okresie choroby czy intensywnym dniu treningowym. W zależności od badania niezbędne może być odstawienie przyjmowanej suplementacji, aby uniknąć zaburzenia wyników.
Jeśli obserwujesz u siebie problemy z samopoczuciem, odpornością, spadek wydolności, problemy z regeneracją bądź inne niepokojące objawy – wyniki badań mogą być ważnym tropem.
Potrzebujesz konsultacji i wsparcia dietetyka w pracy nad wynikami swoich badań? Sprawdź usługi naszych dietetyków ➡
Mam wyniki. Co dalej?
W celu interpretacji wyników badań zgłoś się do specjalisty. Nie zawsze sama informacja o ewentualnym przekroczeniu danych wartości referencyjnych (przedział min-max) będzie wystarczająca. Zwłaszcza pod kątem wyjazdu w góry czy u osób intensywnie trenujących całościowa korelacja wyników jest niezwykle ważna. Nie każde przekroczenie normy, czy nawet zmieszczenie się w popularnych „widełkach” będzie wystarczającą informacją w zależności od planowanych celów.
Nie ważne czy wybierasz się w Alpy, Himalaje, czy zaczynasz przygodę z aktywnością bądź planujesz ważny start w biegach górskich – badania profilaktyczne to podstawa dbałości przede wszystkim o zdrowie. Jeśli potrzebujesz pomocy w interpretacji wyników badań bądź nakierowaniu w jaki sposób je poprawić – zgłoś się do naszego specjalisty.
